منابع اطلاعاتی جهانی،پایگاه هایی تحت وب هستند که به جستجوگران و کاربرانشان از سرتاسر جهان اجازه می دهند تا با استفاده از اینترنت و یک مرورگر اینترنتی به بررسی مقالات و آخرین یافته های علمی در زمینه ی خاصی بپردازند. این فرایند یک فرایند پیچیده است که به وسیله ی مجموعه ای از متخصصین و کاربران امروزه دسترسی و کار با آن بسیار ساده شده و پایه ی اصلی اکثر پژوهشها در دانشگاه های جهان می باشد
امروز نیز در مرکز آموزش بیوانفورماتیک نصر قصد داریم تا با مفاهیم مرتبط با این منابع اطلاعاتی و همچنین مبانی و تعاریف استاندارد برای آنها آشنا بشویم تا بتوانیم با صرف زمان و هزینه ی کمتر یک تحقیق قدرتمند تر و مستند تر را ارائه بدهیم. برای این کار باید، ابتدا با برخی از این مفاهیم و تعاریف آشنا گردید و باید گفت: به آینده خوش آمدید،چرا که پایگاه های اطلاعاتی همان آینده اند.
مرور متون
جستجو و تحلیل نظام‌مند منابع (اعم از مقاله، کتاب، پایان‌نامه و …) که دریک زمینه موضوعی خاص منتشر شده است.
اهمیت مرور متون
مرور یک متن براساس شاخص های جستجوی ارایه شده توسط جستجوگر در مورد موضوع مورد نظر صورت می‌گیرد و با اهداف آموزشی و یا پژوهشی انجام می‌شود تا کاربر را به متونی با قابلیت های متفاوت راهنمایی کند.
اهداف پژوهشی مرور متن ها در پایگاه های اطلاعاتی و دیتابیس های علمی شامل موارد زیر می شود.
تهیه پروپوزال طرح تحقیقاتی
مقدمه و بیان مساله
تنظیم گزارش نهایی و مقاله
مقدمه و
سایر موارد مانند پایان نامه ها
فهرستی از انواع منابع اطلاعاتی
منابع اطلاعاتی مورد استفاده ی پژوهشگران برای درک و فهم و شناخت دقیق تر جزئیات مورد نظرشان با فرمتها و نظم های مختلفی به انتشار می رسد که شامل: کتاب – مجله – روزنامه – گزارشهای تحقیقاتی – پایان نامه ها – پروانه های ثبت اختراعات – مقالات کنفرانسها – منابع دیداری و شنیداری ( فیلم و عکس) می باشد
فهرستی از منابع اطلاعاتی الکترونیکی
منابع الکترونیکی بسته به استانداردها و لیسانسهای علمی و تحقیقاتی که دریافت می کنند مجموعه ای از مستندات را به صورت الکترونیکی و در قالب فرمتهای زیر ارائه می نمایند شامل: کتاب الکترونیکی – تصاویر- صفحات وب – مقالات مجلات یا انواع دیگر منابع که بصورت مجموعه هستند مانند پایگاههای اطلاعاتی – وب سایت ها
ویژگیهای مستندات و داده های الکترونیکی
مستندات الکترونیکی بین المللی هستند ( ازهرمحلی قابل استفاده است )
قابلیت استفاده برای تعدادی زیادی از کاربران به صورت همزمان دارند.
اسناد الکترونیکی دارای انعطاف پذیری بسیار بالایی بوده و قابلیت ( ویرایش – ترکیب با سایر اسناد ) را دارا می باشند.
اسناد الکترونیکی از نسخه های کاغذی کم حجم تر بوده و با استفاده از تکنولوژی های ذخیره ی اطلاعات امکان ذخیره ی حجم وسیعی از اطلاعات در حجم کم مقدور گردیده است
ابزارهای دسترسی به مستدات الکترونیکی
برای دسترسی به مستندات الکترونیکی بایستی به مجموعه ای از برنامه ها و امکانات سخت افزاری استاندارد دسترسی داشت که امروزه این تکنولوژی ها بسیار فراگیر شده و تقریبا به صورت همگانی قابل دسترس می باشند. این ابزارها شامل موارد زیر می باشد. لوح های فشرده– پایگاههای اطلاعاتی – خدمات جستجوی پیوسته – پایگاههای اطلاعاتی روی وب سایت های مشخص و دسترسی عمومی به اینترنت
طبقه بندی منابع با توجه به امکان دسترسی
منابع اطلاعاتی بسته به امکانات و تجهیزات تعریف شده در دولتها و پژوهشگاه ها شامل موارد زیر می باشد.
پایگاههای اطلاعاتی لوح فشرده نوری (سی دی ها و دی وی دی ها که البته فاتحه ی این تکنولوژی ها خوانده شده است!) که برای تهیه نسخه های روزآمد آنها معمولا باید اشتراک سالانه پرداخت شود.
فهرست عمومی پیوسته کتابخانه ها یا مراکز اطلاع رسانی که اکثرا رایگان هستند
اینترنت یا وب سایت های رایگان و غیر رایگان که تنها با تهیه ی یک خط اینترنت و موبایل یا کامپیوتر می توانید به تمامی منابع آن دسترسی بی نهایت داشته باشید
خبر خوب
خبر خوب این است که تا بدینجای کار شما با بخش مهم یاز این استانداردها و شرایط آشنا شدید و حالا نگاه جامع تری نسبت به پایگاه های اطلاعاتی دارید . ما در مرکز آموزش بیوانفورماتیک نصر قصد داریم تا شما را با این ابزارها و الگو ها آشنا کرده و به شما کمک کنیم نگاه دقیق تری نسبت به این ابزارها داشته باشید و بتوانید در پژوهش خود از آن استفاده کنید. برای همین منظور پیشنهاد می کنم با ما همراه باشید و در قسمت دوم این مقاله که به زودی منتشر خواهد شد با دیگر مفاهیم این پایگاه های اطلاعاتی آشنا گردید.
مرکز آموزش بیوانفورماتیک نصر